Gerçek adı Yılmaz Pütün olan Yılmaz Güney, 1 Nisan 1937’de Adana’da doğdu. Kürt asıllı bir ailenin çocuğuydu. Üniversite eğitimini İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde sürdürse de, sinemaya olan ilgisi nedeniyle eğitimini yarıda bıraktı. Sinemaya edebiyat ile adım attı, senaryolar yazmaya başladı ve kısa süre sonra Yeşilçam'da figüranlık yaptı.
1960'lı yıllarda "Çirkin Kral" lakabıyla tanındı. O dönemde Türk sinemasında yakışıklı jönler ön plandayken, Yılmaz Güney'in sert mizacı ve asi karakteriyle halkın içinden gelen bir figür olması, onu halk kahramanı haline getirdi. Başrollerini oynadığı aksiyon dolu filmler büyük ilgi gördü. Ancak sinema kariyeri boyunca sadece popüler filmlerle değil, aynı zamanda toplumsal içerikli yapımlarıyla da dikkat çekti.
Sinemada Dönüm Noktası ve Yönetmenliği
1970’li yıllarda Güney, toplumsal gerçekçi sinemaya yöneldi. "Umut" (1970) filmi, bu değişimin en önemli adımı oldu ve büyük ses getirdi. Film, Türkiye’de sansüre uğrasa da uluslararası festivallerde büyük takdir topladı.
Bu dönemde yaptığı filmler arasında "Sürü" (1978), "Yol" (1982), "Duvar" (1983) gibi yapımlar bulunur. "Yol", 1982 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü kazanarak, Türk sinema tarihine geçti. Ancak Yılmaz Güney, bu filmi cezaevinde senaryosunu yazarak ve montaj sürecini Fransa'dan yöneterek tamamladı.
Hapishane ve Siyasi Mücadelesi
Yılmaz Güney, sadece sinema alanında değil, siyasi görüşleri nedeniyle de sık sık devletle sorunlar yaşadı. 1972 yılında komünist faaliyetleri nedeniyle hapse girdi. 1974'te tahliye edilse de, kısa süre sonra bir hâkimi öldürdüğü gerekçesiyle 19 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hapishanede bulunduğu süre boyunca yazılarını ve senaryolarını üretmeye devam etti.
1981 yılında Türkiye’den kaçarak Fransa’ya yerleşti. Burada "Duvar" filmini çekti.
Ölümü
Mide kanseri teşhisi konulan Yılmaz Güney, 9 Eylül 1984’te Paris’te hayatını kaybetti. Cenazesi, Paris’teki Père Lachaise Mezarlığı'na defnedildi.
Mirası
Yılmaz Güney, sinemada devrim niteliğinde filmler yapan bir sanatçı olarak anılmaya devam etmekte. Sineması, Türkiye’de ezilenlerin sesi olmuş, uluslararası alanda da büyük yankı uyandırmış. Bugün hala filmleri ve eserleri birçok sinemacıya ilham kaynağı olmakta.
Filmografisi
Oyuncu Olarak Yer Aldığı Filmler
- 1958 – Bu Vatanın Çocukları
- 1959 – Alageyik
- 1964 – Koçero
- 1964 – Kamalı Zeybek
- 1964 – Dağlar Aslanı
- 1965 – Konyakçı
- 1965 – Haracıma Dokunma
- 1966 – Hudutların Kanunu
- 1966 – Kızılırmak-Karakoyun
- 1968 – Seyyit Han
- 1970 – Umut
- 1971 – Ağıt
- 1972 – Baba
- 1972 – Arkadaş
- 1975 – Endişe
Yönetmen ve Senarist Olarak Yer Aldığı Filmler
- 1968 – Seyyit Han
- 1970 – Umut
- 1971 – Ağıt
- 1972 – Acı
- 1972 – Baba
- 1972 – Arkadaş
- 1974 – Endişe
- 1978 – Sürü (Senarist)
- 1982 – Yol (Senarist) – Cannes Film Festivali Altın Palmiye Ödülü
- 1983 – Duvar.
