Garo Paylan 3 Ekim 1972’de İstanbul’da dünyaya geldi. Malatyalı bir Ermeni ailesinin çocuğu olan Paylan’ın ailesi, 1969 yılında Malatya’dan İstanbul’a göç etmişti. Ayakkabıcılıkla uğraşan ailesi, ona dedesinin Yemenici Garabet olan isminin kısa hali olan Garo adını verdi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden mezun olan Paylan, bir süre iş hayatında yer aldıktan sonra Ermeni toplumuna yönelik eğitim faaliyetlerinde görev aldı. Yeşilköy Ermeni Okulu’nda yöneticilik yaptı ve Ermeni okullarının bağlı bulunduğu cemaat vakıflarının oluşturduğu eğitim komisyonunda koordinatör olarak hizmet verdi. Ana dil temelli çok dilli eğitim projelerini destekleyen çalışmalarda yer aldı. Hristiyan kimliğinden dolayı ayrımcılığa uğradığını belirten Paylan, farklı kesimlerin haklarını savunma konusunda duyarlı bir tavır sergiledi.
Siyasi Kariyerinin Başlangıcı ve HDP Üyeliği
Paylan, 2011 yılında Barış ve Demokrasi Partisi’ne (BDP) katılarak siyaset sahnesine adım attı ve partide Ermeni toplumunu temsil eden bir figür olarak görev aldı. Ardından, Halkların Demokratik Kongresi’nin (HDK) kuruluş çalışmalarına katıldı ve Merkez Komite üyeleri arasında yer aldı. 2012 yılında Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kurucu üyelerinden biri oldu ve partinin merkez komitesinde görev aldı.
Milletvekilliği ve Meclis Çalışmaları
Garo Paylan, Haziran 2015 genel seçimlerinde HDP’nin İstanbul üçüncü bölgesinden milletvekili seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi. Böylece 54 yıl sonra TBMM’de yer alan ilk Ermeni milletvekillerinden biri oldu. Kasım 2015 seçimlerinde de milletvekilliğini korudu ve parlamentodaki çalışmalarını sürdürdü. Mecliste yaptığı bir konuşmada, 1913-1923 döneminde Ermeni, Rum, Süryani ve Yahudi topluluklarının soykırım ve zorunlu göçlerle Türkiye topraklarından ayrıldığını ifade ederek, bu konuşması AKP, CHP ve MHP milletvekillerinin tepkisiyle karşılandı. Paylan’a 161. madde gereğince üç birleşimden uzaklaştırma cezası verildi ve sözlerinin meclis tutanaklarından çıkarılması kararlaştırıldı. Bu olay sonrasında, Paylan cezanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Irkçılığa ve Ayrımcılığa Karşı Mücadelesi
Paylan, Ermeni kimliği nedeniyle zaman zaman ayrımcı ve ırkçı söylemlerle karşı karşıya kaldı. 2 Mayıs 2016’da gerçekleşen anayasa reformu toplantısında yaşanan kavgada da bu tür ırkçı söylemlerin hedefi oldu. Türkiye İnsan Hakları Derneği ve Irkçılık ve Ayrımcılıkla Mücadele Komitesi, Paylan’a yönelik saldırıları kınayarak Ermeni kimliğine yönelik hakaretlerin kabul edilemez olduğunu belirtti.
Görüşleri ve Mücadelesi
Garo Paylan, milletvekili seçildiğinden bu yana Ermeni Soykırımı'nın tanınması konusunda aktif bir duruş sergiledi. Ermeni Kırımı’nın 101. yıldönümünde TBMM’de yaptığı konuşmada, Osmanlı döneminde katledilen Ermeni siyasetçilerin isimlerini sayarak geçmişin inkâr edilmesine karşı mücadele edeceğini belirtti. Ayrıca Türkiye’de "kaybedilen" kişilerin akıbetini sorgulayan Cumartesi Anneleri hareketini destekleyerek, devletin bu ailelere hesap vermesi gerektiğini vurguladı. LGBTQ+ haklarına yönelik destek de veren Paylan, Ermenistan’da katıldığı bir forumda, Ermenistan’ın demokratik bir ülke olabilmesi için LGBTQ+ haklarına saygı göstermesi gerektiğini ifade etti.
Siyasi Yasak Talebi
17 Mart 2021’de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak Paylan ve diğer 686 HDP’li siyasetçi için beş yıl süreyle siyasi yasak talebinde bulundu. Bu dava, HDP’nin kapatılması ve partiyle PKK arasında örgütsel bir bağ olduğu iddiasıyla açılan kapatma davasıyla birlikte yürütülmektedir.
2023 Seçimleri ve HDP’deki Görev Sınırlaması
HDP’nin iki dönem sınırlaması nedeniyle 2023 genel seçimlerinde yeniden aday gösterilmeyen Paylan, siyasetteki görev süresinde insan hakları, azınlık hakları ve eşitlik gibi konulara odaklanarak Türkiye siyasetinde dikkat çeken bir figür olmuştur.
